İnsana genetik olaraq 150 il yaşamaq təminatı verilsə də,onun ömrü xeyli qısadır. Əgər yaponlar 79 ilə qədər yaşamağı bacarırlarsa, nigeriyalı və somalilər çətinliklə 47 ilə qədər yaşaya bilirlər.Bizim həmvətənlərimizin orta ömrü təxminən bu iki göstəricinin ədədi ortasını təşkil edir. Uzun ömürlü insanların təcrübəsini diqqətlə öyrənən mütəxəsislər insanın həyatını uzatmağa kömək edən 9 qayda işləyib hazırlamışlar.
Birinci qayda:
Şam etməyin.Əgər siz ağır fiziki əməklə məşğul deyilsinizsə gündə 2000 kilokalori sizə tamamilə kifayətdir. Şam etməməklə siz öz hüceyrələrinizin yükünü azaldar və onların fəallığını təmin edərsiniz.
İkinci qayda
Menyu Sizin yaşınıza uyğun olmalıdır.30 yaşlı qadınlar müntəzəm olaraq qoz-fındıq və arabir peçenye yesələr onların dərisində qırışlar gec meydana gələr. Yaşı 40-dan yuxarı olan adamlara beta-karotin faydalıdır.O, yerkökünün, həmçinin narıncı, sarı və qırmızı rəngli tərəvəz və meyvələrin tərkibində boldur. 50 yaşdan sonra sümüyün formada qalmasına kalsium, ürəyin yaxşı işləməsinə maqnezium kömək edir. Yaşı 40-dan yuxarı olan kişilərə selen lazımdır: pendir və böyrəyin tərkibində olan bu mineral, stressing aradan qaldırılmasına kömək edir. Yaşı əllini keçən kişilər balıq yeməklə öz ürəklərini və qan damarlarını qoruyullar.
Üçüncü qayda:
Təqaüdə çıxmağa tələsməyin.Tədqiqatçılar əmin edirlər ki, işləməyən adamlar öz yaşlarından orta hesabla 5 yaş böyük görünürlər. Yeri gəlmişkən sosioloqların fikrincə bəzi peşələr cavan qalmağa kömək edir. Uzunömürlülər arasında daha çox dirijorlar, filosoflar, rəssamlar və ruhanilər vardır.
Dorduncu qayda:
Heç bir halda ruhdan düşməyin.Optimistlər (nikbinlər) pessimistlərdən (bədbinlərdən) çox-çox artır yaşayır.
Beshinci qayda:
Hərəkətdə olun.Hətta gündə bir neçə dəqiqə idmanla məşğul olmaq ömrü uzadır. Məşq prosesində yaranması 30 yaşından sonra kəskin şəkildə azalan boy hormonu yaranır.
Altinci qayda
Sərin otaqda yatın.17-18 dərəcə S temperaturda yatanlar uzun müddət cavan qalırlar. Çünki orqanizmdə maddələr mübadiləsi və yaş dəyişikliklərinin təzahürü ətraf mühitin temperaturundan aslıdır.
Yeddinci qayda:
Mümkün qədər çox müsbət emosiya almağa çalışın.Özünüzün düşüncəsiz ləzzət almağınıza bəzən imkan vermək heç də pis deyildir: kalorili böyük tort tikəsi yemək, dostlarla uzun çəkən eyş-işrət məclisi təşkil etmək, yorulub əldən düşənə qədər rəqs etmək və s.
Sekkizinci qayda
Qəzəbinizi içinizdə boğmayın, onun kənara çıxmasına imkan verin.Məlum olmuşdur ki, xərçəng xəstəliyiniə tutulanların 64%-i qəzəbini öz içində boğan adamlardı.
Doqquzuncu qayda:
Adi hüceyrələri işlədin.Krossvordlar həll edin, çox oxuyun, xarici dillər öyrənin, fikirinizdə sayın… İnsan, beynini fəal işləməyə məcbur edərək, təkcə zəkasını parlaq saxlamır, həm də eyni zamanda ürəyin, qan dövranı sisteminin işivə maddələr mübadiləsini fəallaşdırır.